Rozmyślania o wojnie

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Wiśle trwa Wakacyjna Akademia Kultury. W lipcu w każdy czwartek odbywają się wykłady objęte wspólnym tytułem „Światopoglądy”. Przedostatni wykład 19 lipca wygłosił emerytowany rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Tadeusz Sławek – poeta tłumacz, eseista, literaturoznawca, wybitny filolog, autorytet w zakresie teorii i historii literatury, komparatystyki literackiej oraz pogranicza literatury, kultury i filozofii. Warto było wsłuchać się w słowa jednego z najwybitniejszych reprezentantów współczesnej myśli humanistycznej w Polsce.

Profesor oparł swoje rozważania o literaturę i sztukę opisującą wybuch, przebieg i skutki I wojny światowej. Jej zakończenie świętujemy w tym roku jako 100. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę i inne kraje, ale często zapominamy, że wielki konflikt narodów był apokalipsą dla Europy, dla kultury europejskiej budowanej przez 2000 lat. Wielka wojna w cywilizowanym świecie ujawniła, że postęp i kultura nie chronią ludzkości przez przemocą. Człowiek ma gen barbarzyństwa, który tkwi w nim bez względu na dokonania czy rozwój ludzkości. Wiedzieli o tym już starożytni Grecy (Heraklit, Tukidydes) oraz szereg myślicieli i filozofów na przestrzeni dziejów (m.in. Pascal, Kant), po twórców literatury i sztuki XX wieku, których dzieła cytował i prezentował pan Profesor. Kilkakrotnie odwołując się do książki Pawła Jasienicy „Rozważania o wojnie domowej” (dostępna w bibliotece!) podkreślił ważność i aktualność tego dzieła, podobnie jak innych, powstałych po I lub II wojnie światowej, które podejmowały rozważania o kondycji człowieka jako istoty nieustannie dążącej do zmiany zastanej rzeczywistości.

Po wykładzie wywiązała się ciekawa rozmowa słuchaczy z prelegentem. Jednym z jej wątków było pojęcie wojny sprawiedliwej (Paweł Włodkowic, XV wiek), które zdaniem Tadeusza Sławka wymaga głębszej refleksji. Mowa była też o nadużywaniu niektórych pojęć, np. narodu oraz angażowaniu się w życie publiczne. Szacunek do poglądów odmiennych niż nasze własne pozwala uniknąć greckiej polemos (wojny, polemiki), która nie musi być militarnym starciem. Współczesne wojny to zwykle utajone konflikty, które trwają wokół.

Za tydzień gościnny wykład w bibliotece wygłosi dr hab. Marek Rembierz – filozof i badacz historii filozofii, historii idei religijnych i pedagogiki (edukacja międzykulturowa). Tytuł wykładu: Spór światopoglądów: kolektywizm i indywidualizm a personalizm. Próba obrony człowieczeństwa i indywidualności. Zapraszamy już 26 lipca do biblioteki w Wiśle!